Dit artikel is een herwerking van een artikel uit mUZt, het magazine van het
UZ Brussel dat must reads voor de huisarts bundelt over medische innovatie.
Vormgeving, fotografie en (eind)redactie: Communicatiedienst UZBrussel en Comith.be

Pharos bestaat uit een team  van psychologen, psychiatrisch verpleegkundigen, maatschappelijk werkers,  bachelors toegepaste psychologie en opvoedkundigen. Het team staat onder supervisie van een psychiater.

Van bij het begin probeert het Pharos-team de crisis juist in te schatten. Wat zijn de uitlokkende factoren? Zijn er plots sterkhouders weggevallen waardoor de cliënt wat ontredderd is? F. Schyvens: "Begeleiding aan huis is daarbij een groot pluspunt. Je krijgt een heel ander contact en ook een ander zicht op de situatie, omdat je ziet hoe en met wie mensen samenleven. Indien nodig gebeurt dat heel intensief, met dagelijkse bezoeken. Tegelijk houden we in ons achterhoofd 'wat daarna'? Zal onze interventie voldoende zijn of moeten we toch begeleiding zoeken in de richting van een specifieke therapeutische school of dagbehandeling of nog iets anders?"

Dr. Brigou: "Pharos is inderdaad sterk in oriëntering van de zorg naar de juiste specialisatie na die vier weken. Op maatschappelijk vlak is dat een heel kostenefficiënte aanpak. En je bent als huisarts ook gerust dat de patiënt na de crisisinterventie goed terechtkomt."

De mediatisering rond het wachtlijstprobleem in de psychische hulpverlening is positief, maar tegelijk bestaat het gevaar dat mensen gaan denken dat ze nergens terecht kunnen in nood. Dr. Brigou: "Pharos toont aan dat er wél alternatieven bestaan. Als mensen ondervinden dat ze effectief snel kunnen worden geholpen, krijgen ze weer geloof in psychische zorg. Daar ligt ook een belangrijke taak voor de huisarts: patiënten hoop geven dat ze echt een ander leven kunnen hebben als ze zich laten helpen."

Pharos past helemaal in een meer holistische benadering van de patiënt, die verder kijkt dan puur medische problematieken. Dr. Brigou: "Mensen die ons regelmatig consulteren zijn vaak ook mensen met een psychische kwetsbaarheid. Als huisarts draag je toch een verantwoordelijkheid daarin. Als je dan doorvraagt, voorbij de medische klacht, gebeurt het soms dat een patiënt 'crasht' omdat daar bv. een onverwerkt trauma onder zit. Je kan die patiënt dan ofwel zelf heel intensief begeleiden- maar daar hebben we meestal niet de tijd voor – ofwel verwijs je door naar een psycholoog. Maar dan ebt de crisis en ook het momentum mogelijk weg door de soms lange wachttijd. Het is net belangrijk om die crisissituatie aan te grijpen, omdat mensen er dan voor openstaan om met hun psychische problematiek aan de slag te gaan. Het voordeel van Pharos is dat het probleem direct wordt aangepakt, zodat de kans dat er effectief iets verandert in het leven van die mensen groter wordt. Je blijft als huisarts ook meer betrokken. Je kan meedenken over de situatie en bv. vragen om de kinderen mee in de gaten te houden. Ook dat vind ik een belangrijke meerwaarde."

Maar zelfs 48 uur is vandaag snel in psychologische hulpverlening, beaamt ook huisarts Evelien Brigou: "Probeer maar eens een plek te vinden op pakweg een PAAZ-afdeling voor een acute alcoholontwenning. Dat lukt gewoon niet. Als je dan Pharos kunt bellen is dat een hele verademing, voor de huisarts maar ook voor de patiënt." 

F. Schyvens: "Bij alcoholontwenning bieden we een alternatief voor een opname in een ziekenhuis. We zijn een van de weinige mobiele crisisteams die voor ontwenningsbegeleiding aan huis zorgen. We doen dat wel enkel als het onder veilige omstandigheden kan voor alle betrokkenen."

De dienst Psychiatrie van het UZ Brussel werkt nauw samen met het mobiele crisisteam (MCT) Pharos. Als huisarts kunt u een beroep doen op Pharos wanneer een patiënt zodanig psychologisch ontwricht is dat het heel moeilijk wordt thuis. Denk aan mensen die door angst of depressie helemaal geblokkeerd zijn. Filip Schyvens: "Vaak zijn het mensen die eraan denken om uit het leven te stappen. De situatie is acuut of subacuut, maar niet spoedeisend – dat is een belangrijk onderscheid. Als u het Pharos-team contacteert, moet u er rekening mee houden dat er 24 à 48u kan overgaan vooraleer het team uw patiënt kan zien."