Sprak dit verhaal je aan? Abonneer je en ontvang als eerste per mail al het nieuws en elke nieuwe blog van uw ziekenhuis.
© Dienst Communicatie, UZ Brussel - 2022
worden we echt mens."
Er is al veel geschreven over ethiek en zorg. Allerlei stromingen uit verschillende domeinen verkondigen evenveel technieken om met zorgvragers in contact te treden. Toch doorstaan een aantal vuistregels de tand des tijds. Ze zijn ouder dan al deze theorieën, ouder dan ziekenhuizen, ouder dan onze soort. Daarvoor zijn heus geen guidelines nodig. Geen enkel protocol kan ze verwoorden. Ze zitten in ons ingebakken. Eén leidraad komt voor in zowat alle bekende culturen en belijdenissen. Ze is dus geenszins eigendom van een religie en ook door niemand 'uitgevonden'. Ik herneem hier een bekende versie:
Lang geleden trachtten rabbijnen (joodse geleerden en priesters) elkaar af te troeven door zo veel mogelijk te weten over de heilige geschriften. Een slimmerik daagde hen uit door te vragen hem alle kennis uit de doeken te doen terwijl hij op één been stond. De rabbijnen raakten geërgerd en stuurden hem weg. Slechts één van hen, Hilel genaamd, ging in op het verzoek. De wijsneus sloot de ogen en zette zich op één been, klaar voor een lange uitleg. Hilel zei: "Doe niet aan een ander wat ge niet wilt dat hij aan u doet. Dat is alles, de rest is versiering".
We zorgen niet zomaar voor de ander omdat we zorgverlener zijn, maar nog meer omdat we allemaal patiënt zijn.
Ja, de zorg heeft dringend middelen nodig. Hervormingen. Vereenvoudiging. Samenwerking. Kwaliteit. Visie. Innovatie. Durf. Geen taboes. Dat staat allemaal buiten kijf. De samenleving schenkt ons veel vertrouwen en nog veel meer geld: een zin voor efficiëntie is dus maar normaal. Maar waar zorg echt om en op draait, zijn mensen. Daar zal geen computer, robot of machine ooit verandering in brengen. Die kunnen ons helpen om tijd vrij te maken voor wat echt telt: mens zijn.
Met één verpleegkundige per 9,4 bedden – om van de situatie 's nachts nog maar te zwijgen – is zoiets simpelweg onmogelijk. Het spreekt voor zich dat meer personeel ook nodig is voor hoogtechnologische, gespecialiseerde en innovatieve handelingen. Maar die "handen aan het bed" zijn veel meer dan werktuigen om bloed te prikken, wonden te verzorgen, katheters te ontwarren, en formulieren in te vullen. Ze zijn bij uitstek het middel om de ander te laten voelen dat we er zijn.
Ik verkondig helemaal niets nieuws. Een bekende samenvatting wordt vaak toegeschreven aan de Franse arts Ambroise Paré (16de eeuw), maar is wellicht veel ouder:
"Guérir quelquefois, soulager souvent, consoler toujours"
Dr. Wietse Wiels (°1991) studeerde Geneeskunde en Neurologie aan de Vrije Universiteit Brussel en werkt aan een doctoraat over depressie en dementie. Daarnaast heeft hij een bijzondere interesse voor de geesteswetenschappen. Deze combinatie leidt vanzelf tot reflecties over cruciale thema's: ethiek en patiëntenrechten, persoonlijke vrijheid en verantwoordelijkheid, de maatschappelijke rol van de arts en het zorgsysteem, Evidence Based Medicine en zogenaamd alternatieve geneeskunde, het lichaam-geest dualisme, etc. Hij verdedigt het standpunt dat wetenschap en menselijkheid geen tegenpolen zijn maar net wederzijds versterkend - en dat bij uitstek in de zorg!
Sprak dit verhaal je aan? Abonneer je en ontvang als eerste per mail al het nieuws en elke nieuwe blog van uw ziekenhuis.
© Dienst Communicatie, UZ Brussel - 2022
Er is al veel geschreven over ethiek en zorg. Allerlei stromingen uit verschillende domeinen verkondigen evenveel technieken om met zorgvragers in contact te treden. Toch doorstaan een aantal vuistregels de tand des tijds. Ze zijn ouder dan al deze theorieën, ouder dan ziekenhuizen, ouder dan onze soort. Daarvoor zijn heus geen guidelines nodig. Geen enkel protocol kan ze verwoorden. Ze zitten in ons ingebakken. Eén leidraad komt voor in zowat alle bekende culturen en belijdenissen. Ze is dus geenszins eigendom van een religie en ook door niemand 'uitgevonden'. Ik herneem hier een bekende versie:
Lang geleden trachtten rabbijnen (joodse geleerden en priesters) elkaar af te troeven door zo veel mogelijk te weten over de heilige geschriften. Een slimmerik daagde hen uit door te vragen hem alle kennis uit de doeken te doen terwijl hij op één been stond. De rabbijnen raakten geërgerd en stuurden hem weg. Slechts één van hen, Hilel genaamd, ging in op het verzoek. De wijsneus sloot de ogen en zette zich op één been, klaar voor een lange uitleg. Hilel zei: "Doe niet aan een ander wat ge niet wilt dat hij aan u doet. Dat is alles, de rest is versiering".
We zorgen niet zomaar voor de ander omdat we zorgverlener zijn, maar nog meer omdat we allemaal patiënt zijn.
"Pas in contact met de ander
worden we echt mens."
Ja, de zorg heeft dringend middelen nodig. Hervormingen. Vereenvoudiging. Samenwerking. Kwaliteit. Visie. Innovatie. Durf. Geen taboes. Dat staat allemaal buiten kijf. De samenleving schenkt ons veel vertrouwen en nog veel meer geld: een zin voor efficiëntie is dus maar normaal. Maar waar zorg echt om en op draait, zijn mensen. Daar zal geen computer, robot of machine ooit verandering in brengen. Die kunnen ons helpen om tijd vrij te maken voor wat echt telt: mens zijn.
Met één verpleegkundige per 9,4 bedden – om van de situatie 's nachts nog maar te zwijgen – is zoiets simpelweg onmogelijk. Het spreekt voor zich dat meer personeel ook nodig is voor hoogtechnologische, gespecialiseerde en innovatieve handelingen. Maar die "handen aan het bed" zijn veel meer dan werktuigen om bloed te prikken, wonden te verzorgen, katheters te ontwarren, en formulieren in te vullen. Ze zijn bij uitstek het middel om de ander te laten voelen dat we er zijn.
Ik verkondig helemaal niets nieuws. Een bekende samenvatting wordt vaak toegeschreven aan de Franse arts Ambroise Paré (16de eeuw), maar is wellicht veel ouder:
"Guérir quelquefois, soulager souvent, consoler toujours"
Dr. Wietse Wiels (°1991) studeerde Geneeskunde en Neurologie aan de Vrije Universiteit Brussel en werkt aan een doctoraat over depressie en dementie. Daarnaast heeft hij een bijzondere interesse voor de geesteswetenschappen. Deze combinatie leidt vanzelf tot reflecties over cruciale thema's: ethiek en patiëntenrechten, persoonlijke vrijheid en verantwoordelijkheid, de maatschappelijke rol van de arts en het zorgsysteem, Evidence Based Medicine en zogenaamd alternatieve geneeskunde, het lichaam-geest dualisme, etc. Hij verdedigt het standpunt dat wetenschap en menselijkheid geen tegenpolen zijn maar net wederzijds versterkend - en dat bij uitstek in de zorg!
